Türkiye’de seçimler, demokratik sistemin temelini oluşturan ve iktidarın belirlendiği en önemli süreçlerdir. Bu sürecin adil ve şeffaf bir şekilde yürütülmesini sağlayan temel kurum ise Yüksek Seçim Kurulu (YSK)‘dur. Peki, seçim sistemi nasıl işler ve YSK’nın rolü nedir?
Türkiye’deki Seçim Sistemi: Türkiye’de genel seçimler (milletvekili seçimleri) ve yerel seçimler (belediye başkanlığı, meclis üyeliği, muhtarlık seçimleri) olmak üzere başlıca iki tür seçim yapılır. Milletvekili seçimleri, D’Hondt sistemi adı verilen nispi temsil sistemiyle yürütülür. Bu sistem, partilerin aldığı oy oranına yakın sayıda milletvekili çıkarmasını sağlamayı hedefler. Seçmenler, kendilerini temsil edecek milletvekillerini ve yerel yöneticileri doğrudan oylarıyla belirler.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’nun Rolü: YSK, seçimlerin Anayasa ve kanunlara uygun olarak başlamasından sonuçlanmasına kadar tüm aşamalarını denetleyen, yöneten ve karara bağlayan en üst yargı organıdır. YSK’nın temel görevleri şunlardır:
- Seçim Takvimini Belirlemek: Seçimlerin ne zaman yapılacağını ve seçim sürecindeki tüm aşamaları (adaylık başvuruları, propaganda süreleri vb.) belirler.
- Seçmen Kütüklerini Düzenlemek: Seçmen listelerinin doğru ve güncel olmasını sağlar.
- İtirazları Karara Bağlamak: Seçim sürecinde ortaya çıkan tüm itirazları (adaylık, oy sayımı, sonuçlar vb.) kesin olarak karara bağlar. YSK’nın kararları kesindir ve aleyhine başka bir yargı yoluna başvurulamaz.
- Seçim Güvenliğini Sağlamak: Seçimlerin güvenli, adil ve şeffaf bir ortamda yapılabilmesi için gerekli tedbirleri alır.
YSK, bağımsız ve tarafsız yapısıyla Türk demokrasisinin önemli güvencelerinden biridir. Seçim sürecinin her aşamasında YSK’nın aldığı kararlar, demokratik katılımın güvencesidir.