Borçluların, icra takibinden veya hacizden kurtulmak amacıyla malvarlıklarını üçüncü kişilere devretme veya gizleme girişimleri, hukuken “mal kaçırma” olarak nitelendirilir. Bu tür haksız işlemlere karşı alacaklıların başvurabileceği en önemli hukuki yol, Tasarrufun İptali Davası‘dır.
Tasarrufun İptali Davası Nedir? Tasarrufun iptali davası, borçlunun alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla yaptığı hileli ve kötü niyetli devir (taşınmaz satışı, bağış, alacak devri gibi) işlemlerinin iptal edilmesini ve bu malların sanki hiç devredilmemiş gibi kabul edilerek üzerlerine haciz konulabilmesini sağlayan bir davadır. Bu dava ile amaç, borçlunun malvarlığı üzerindeki alacaklının icra hakkını yeniden tesis etmektir.
Dava Şartları (Genel Olarak): Tasarrufun iptali davasının açılabilmesi için bazı temel şartların bulunması gerekir:
- Kesinleşmiş Bir Alacak: Alacaklının borçluya karşı kesinleşmiş bir alacağının bulunması.
- Aciz Hali: Borçlunun, mal kaçırma işlemi yapıldığı tarihte veya sonrasında borcunu ödemeye yeterli malvarlığının bulunmaması (aciz hali).
- Kötü Niyet: Borçlunun mal kaçırma kastıyla hareket ettiğinin ve devredilen malı alan üçüncü kişinin de borçlunun kötü niyetini bildiği veya bilmesi gerektiğinin ispatlanması. Özellikle yakın akrabalara veya düşük bedelle yapılan satışlar, bu kötü niyetin güçlü göstergeleri olabilir.
Davanın Sonucu: Eğer dava kazanılırsa, borçlunun iptali istenen işlemi (örneğin taşınmazın üçüncü kişiye satışı) alacaklı açısından geçersiz hale gelir. Bu durumda, o taşınmaz sanki hala borçlunun malıymış gibi üzerine haciz konulabilir ve icra yoluyla satılabilir. Ancak bu iptal kararı sadece davayı açan alacaklı için geçerli olur, üçüncü kişinin mülkiyet hakkı diğer alacaklılar veya borçlu için devam eder.
Mal kaçırma girişimleri ile mücadele etmek karmaşık hukuki bilgi ve delil toplama gerektirir. Bu tür bir durumla karşılaştığınızda, hak kaybı yaşamamak ve alacağınızı korumak için mutlaka bir icra hukuku avukatından profesyonel destek almanız hayati önem taşır.